16 กลุ่มยาสามัญประจำบ้านที่ควรมีติดไว้

ยารักษาโรค นับได้ว่าเป็นหนึ่งในปัจจัย 4 ที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์ เพราะไม่ว่าจะเพศหรือวัยไหนก็สามารถเจ็บป่วยหรืออาจเกิดการบาดเจ็บจากอุบัติเหตุได้ตลอดเวลา การมี 'ยาสามัญประจำบ้าน' ติดไว้จึงเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการดูแลรักษาและบรรเทาอาการเจ็บป่วยเล็กน้อยด้วยตนเองได้ วันนี้ CR Medical Center มี 16 กลุ่มยารักษาโรคพื้นฐานที่ควรมีติดบ้านมาฝากกัน


ยาสามัญประจำบ้านคืออะไร ?

• ยาทาแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ทิงเจอร์มหาหิงคุ์
• ยาน้ำแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ โซเดียมไบคาร์บอเนต
  
• ยาแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ยาธาตุน้ำแดง
  
• ยาขับลม
  
• ยาเม็ดแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ โซดามินท์
  
• ยาน้ำลดกรด อะลูมินา-แมกนีเซีย
  
• ยาเม็ดลดกรด อะลูมินา-แมกนีเซีย

• ยาแก้ท้องเสีย ผงน้ำตาลเกลือแร่

• ยาระบายโซเดียม คลอไรด์ ชนิดสวนทวาร
• ยาระบายมะขามแขก
• ยาระบายกลีเซอรีนชนิดเหน็บทวารสำหรับผู้ใหญ่
• ยาระบายกลีเซอรีนชนิดเหน็บทวารสำหรับเด็ก
• ยาระบายแมกนีเซีย

• ยาถ่ายพยาธิตัวกลม มีเบนดาโซล

• ปลาสเตอร์บรรเทาปวด
• ยาน้ำบรรเทาปวด ลดไข้พาราเซตามอล
  
• ยาเม็ดบรรเทาปวด ลดไข้พาราเซตามอล 325 มก.
  
• ยาเม็ดบรรเทาปวด ลดไข้แอสไพริน
  
• ยาเม็ดบรรเทาปวด ลดไข้พาราเซตามอล 500 มก.

• ยาเม็ดแก้แพ้ ลดน้ำมูก คลอร์เฟนิรามีน

• ยาน้ำแก้ไอขับเสมหะสำหรับเด็ก
• ยาแก้ไอน้ำดำ

• ยาทาระเหยบรรเทาอาการคัดจมูกชนิดขี้ผึ้ง
• ยาดมแก้วิงเวียน แก้คัดจมูก
• ยาดมแก้วิงเวียน เหล้าแอมโมเนียหอม

• ยาเม็ดแก้เมารถ เมาเรือ ไดเมนไฮดริเนท

• ยาล้างตา
• ยาหยอดตา ซัลฟาเซตาไมด์

• ยาอมบรรเทาอาการเจ็บคอ
• ยาอมบรรเทาอาการระคายค
• ยาแก้ปวดฟัน
• ยารักษาลิ้นเป็นฝ้า เยนเซี่ยนไวโอเลต
• ยากวาดคอ

• น้ำเกลือล้างแผล
• ยาเอทิล แอลกอฮอล์
• ยาไอโซโพรพิล แอลกอฮอล์
• ยาใส่แผล โพวิโดน-ไอโอดีน
• ยาใส่แผล ทิงเจอร์ไทเมอรอซอล
• ยาใส่แผล ทิงเจอร์ไอโอดีน

• ยารักษาแผลติดเชื้อ ซิลเวอร์ ซัลฟาไดอาซีน ครีม
• ยารักษาแผลน้ำร้อนลวกฟีนอล

• ยาหม่อง ชนิดขี้ผึ้ง

• ยารักษาเกลื้อน โซเดียม ไทโอซัลเฟต
• ยาทาแก้ผดผื่นคัน คาลาไมน์
• ยารักษาโรคผิวหนังเรื้อรัง
• ยารักษากลากเกลื้อน น้ำกัดเท้า
• ยารักษาหิด ขี้ผึ้งกำมะถัน
• ยารักษาหิด เหา เบนซิล เบนโซเอต

• น้ำมันตับปลาชนิดน้ำ
• น้ำมันตับปลาชนิดแคปซูล
• ยาเม็ดวิตามินรวม
• ยาเม็ดบำรุงโลหิต เฟอร์รัส ซัลเฟต
• ยาเม็ดวิตามินซี
• ยาเม็ดวิตามินบีรวม

นอกจากนี้จะเป็นกลุ่มยาสามาัญประจำบ้านเหล่านี้แล้ว สิ่งที่ควรมีติดบ้านไว้ก็คือ อุปกรณ์ปฐมพยาบาลเบื้องต้น (ไม่ใช่ยาสามัญประจำบ้าน) เช่น สำลี ปลาสเตอร์ปิดแผล ผ้าก๊อซ เทปปิดแผล เป็นต้น


วิธีสังเกตก่อนเลือกซื้อยาสามัญประจำบ้าน

• เลือกซื้อจากร้านยาที่มีใบอนุญาตขายยา และจัดยาโดยเภสัชกร
• เลือกซื้อยาที่มีการรับรองมาตรฐานจาก อย. สามารถตรวจสอบแหล่งผลิต วันเดือนปีที่หมดยาอายุ ที่ปรากฏอยู่บนบรรจุภัณฑ์
  
• เลือกซื้อยาที่อยู่ในบรรจุภัณฑ์ที่สมบูรณ์สภาพดี ยาเม็ดไม่แตกหัก รูปทรงไม่บิดเบี้ยว ไม่มีจุดหรือสีหรือกลิ่นที่แปลกจากเดิม ยาน้ำต้องไม่มีตะกอน แต่หากเขย่าแล้วตะกอนจะต้องกระจายตัว
  
• ก่อนตัดสินใจเลือกซื้อยาควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรทุกครั้ง และควรแจ้งประวัติการแพ้ยาหรือแพ้อาหารให้รับทราบด้วย

วิธีใช้ยาสามัญประจำบ้านให้ปลอดภัย

• ก่อนใช้ควรอ่านฉลากยาและเอกสารกำกับตัวยาทุกครั้ง และตรวจสอบวันหมดอายุก่อนใช้งาน
• สังเกตลักษณะตัวยา กลิ่น สี หากพบความผิดปกติหรือไม่แน่ใจไม่ควรรับประทานหรือใช้ยา
• อ่านและศึกษาคำเตือนข้อห้ามของการใช้ยาอย่างเคร่งครัด เช่น ยานี้ไม่ควรใช้กับใคร ไม่ควรรับประทานร่วมกับยาชนิดไหน ควรเว้นระยะเท่าไหร่ หรือไม่ควรใช้ติดต่อกันเกินกี่วัน
• ควรใช้ยาให้ถูกต้องและเหมาะสมกับโรค ถูกขนาดปริมาณ ถูกวิธี และถูกช่วงเวลาการกินหรือใช้งานที่ระบุ เช่น ก่อนหรือหลังอาหาร เป็นต้น
• หากรับประทานแล้วอาการไม่ดีขึ้น หรือ มีอาการแพ้ยารุนแรง เช่น มีผื่นแดง ตาบวม ปากบวม คลื่นไส้ ท้องเสีย เหนื่อยหอบ หายใจไม่ทั่ว หัวใจเต้นเร็ว ควรหยุดยาและไปพบแพทย์ทันที

วิธีเก็บยาสามัญประจำบ้าน

• ควรจัดเก็บยาประเภทที่ใช้ภายในและประเภทภายนอกแยกจากกัน เพื่อป้องกันการหยิบใช้ยาผิดประเภท และเพื่อความสะดวกรวดเร็วในการหยิบใช้
• จัดเก็บยาพร้อมฉลากยาที่ได้รับมาคู่กัน ไม่นำยาชนิดอื่นมาปะปนกัน
• กรณียาแผง ควรเก็บยาไว้ในแผงเดิม และให้แกะยาออกจากแผงเมื่อจะกินในแต่ละครั้งเท่านั้น
• ยาบางชนิดควรเก็บให้พ้นแสงแดด ความชื้น ปิดฝาให้สนิททุกครั้ง เพื่อป้องกันการเสื่อมสภาพ
• ควรเก็บยาไว้ในที่แห้งหรืออุณหภูมิที่ระบุไว้ในเอกสารกำกับยา โดยยาบางชนิดอาจระบุว่าให้เก็บไว้ในตู้เย็น
• ควรเก็บให้พ้นมือเด็ก และควรหมั่นตรวจสอบวันหมดอายุของยาที่เก็บ หากพบยาที่หมดหรือใกล้หมดอายุ ควรทิ้งทันที
• ควรรักษาฉลากยาไม่ให้ลอกหรือเลือน มีข้อมูลชัดเจน เพื่อการใช้ยาอย่างถูกต้อง

สรุป

ยาสามัญประจำบ้านแบ่งออกได้ 2 ประเภท คือ ยาที่ใช้สำหรับภายใน และ ยาที่ใช้สำหรับภายนอก ปัจจุบันได้มีการจัดแบ่งยาสามัญประจำบ้านออกเป็น 16 กลุ่ม เป็นยารักษาโรคขั้นพื้นฐานที่กระทรวงสาธารณสุขได้พิจารณาเอาไว้ว่าเป็นยาที่เหมาะสม ประชาชนหาซื้อมาใช้ได้เองตามร้านขายยาทั่วไปโดยไม่ต้องมีใบสั่งแพทย์ เพื่อใช้รักษาหรือบรรเทาอาการเจ็บปวดเบื้องต้น ทั้งนี้ จะต้องเลือกซื้อ ศึกษา และใช้ยาด้วยความระมัดระวัง และควรมีการปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ทุกครั้ง

ขอบคุณข้อมูลอ้างอิงจาก : กองพัฒนาศักยภาพผู้บริโภค / กองยา / Kapook.com